De tool om de inhoud van een opdracht te omschrijven

Kruisjeslijst en de Standaardtaakbeschrijving (STB)

Wat is de Standaardtaakbeschrijving (STB)?

De standaardtaakbeschrijving (STB) is een tool om de inhoud van een opdracht te omschrijven. Met de STB kun je specificeren welke taken uitgevoerd moeten worden. In de STB is het ontwerpproces van gebouwen en hun directe omgeving uiteengerafeld in taken. De STB geeft antwoord op de vraag: ‘Wat moet er in de diverse procesfasen gebeuren om tot een verantwoord ontwerp en tot een adequate uitvoering van dat ontwerp te komen?’ De takenlijst is multidisciplinair, zij bevat de – onderling afgestemde – taken van alle relevante ontwerp-disciplines.

 

De laatste versie van de STB dateert van 2014 (STB 2014). Er wordt gewerkt aan een update van de STB waarbij onder andere aandacht is voor het digitale ontwerp- en bouwproces. De STB kan worden toegepast in samenhang met DNR, de standaardvoorwaarden voor overeenkomsten tussen adviseurs en opdrachtgevers, maar dit is geen vereiste.

Doel van de Standaard taak beschrijving (STB)

De standaard taak beschrijving is in eerste instantie ontwikkeld als een tool voor het verdelen, offreren en contracteren van ontwerp- en adviestaken in bouwprojecten in hun onderlinge samenhang. Opdrachtgevers geven middels de standaard taak beschrijving aan welke taken zij wensen. Adviseurs in de bouw geven met de STB aan welke taken onderdeel zijn van hun offerte (en dus ook welke taken niet worden aangeboden). De opdrachtgever controleert aan de hand van deze STB of er geen belangrijke taken tussen wal en schip vallen of dubbel worden aangeboden.

Geïntegreerd ontwerpen met de STB

De toenemende complexiteit van gebouwen vereist steeds meer kennis. Met als gevolg dat er steeds meer gespecialiseerde adviseurs bij een project betrokken zijn, die allemaal een onderdeel van het ontwerp voor hun rekening nemen.

Dat vraagt om een geïntegreerd ontwerp dat meer is dan de optelsom van de verschillende deelontwerpen. Voorwaarde hierbij is een optimale afstemming van de inbreng van alle betrokken adviseurs. De Standaard Taak Beschrijving (STB) voorziet hierin waardoor je uniform tussen alle adviseurs, partners en opdrachtgevers het werk specificeert.

 

De STB voorziet in alle contractvormen

Standaard taak beschrijving is voor alle contactvormen te gebruiken. Het bouwprocesmodel, waarbij de verantwoordelijkheden voor ontwerp en uitvoering zijn gescheiden, komt nog steeds het meest voor, maar de geïntegreerde contracten zijn sterk in opkomst en hebben in sommige marktsegmenten zelfs de overhand.

Geïntegreerde contracten kennen een grote verscheidenheid, van DB (Design en Build) tot DBFMO (Design, Build, Finance, Maintenance & Operate) en variaties daarop. De verschillen zitten vooral in het tijdstip waarop de aanbiedende partijen onderdeel worden van het proces. De fase ‘prijs- en contractvorming’ kan daarmee op verschillende momenten in het proces worden ingepland. De manier waarop de taken voor deze fase in de STB zijn geformuleerd, laat dit toe.

Overzichtelijke indeling van taken conform de STB

Alle taken in de STB zijn gerangschikt naar de fases in het bouwproces en daarbinnen onderverdeeld in 18 herkenbare terugkerende thema’s. De fases komen overeen met logische stappen in het ontwikkelingsproces van een project.

 

01. Initiatief/haalbaarheid (IH)

Het inventariseren en analyseren van de huisvestingsvraag en de haalbaarheid ervan onderzoeken.

02. Projectdefinitie (PD)

Het inventariseren en vastleggen van alle wensen van de opdrachtgever en gebruikers om een ontwerpproces te kunnen starten.

03. Structuurontwerp (SO)

Een schematische voorstelling van een project maken dat een beeld geeft van de oplossingen op hoofdvorm, hoofdindeling en stedenbouwkundige inpassing.

04. Voorontwerp (VO)

Een globale voorstelling van een gebouw maken dat een beeld geeft van de inpassing in de context, de architectonische verschijningsvorm, de functionele en ruimtelijke opbouw, het gebruik en de constructieve- en installatietechnische onderdelen.

05. Definitief Ontwerp (DO)

Een gedetailleerde voorstelling van een gebouw maken dat een goed beeld geeft van de uiterlijke kenmerken, de structuur, de materialisatie, afwerking, detaillering, de constructie en de soort en capaciteit van de installaties.

06. Technisch Ontwerp (TO)

Een technische uitwerking en specificatie van het gebouw maken op basis waarvan prijsvorming voor de uitvoering kan plaatsvinden.

07. Prijs- en contractvorming (PC)

De aanbiedende partij voor de uitvoering van het project selecteren en contracteren.

08. Uitvoering – Uitvoeringsgereed Ontwerp (UO)

De uitwerking van het ontwerp waarmee de uitvoerende partij de productie van alle componenten, de uitvoering en assemblage op bouw kan uitvoeren.

09. Uitvoering – Directievoering

De begeleiding van, en het toezicht op de uitvoering van het werk.

10. Gebruik/exploitatie

De opdrachtgever en gebruikers ondersteunen bij alle aspecten van het gebruik van het gebouw, van onderhoud tot exploitatie.

Opdrachtgevers-, ontwerp- en projectmanagementthema’s

De 18 thema’s, opgesteld door de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA), vereenvoudigen het werken en zoeken in de STB. Deze komen per fase in een vaste volgorde terug:

Opdrachtgeversthema’s

01 Opdrachtgeving
02 Contracten
03 Programma van eisen
18 Geïntegreerde contracten

Ontwerpthema’s

04 Architectuur/bouwkunde
05 Interieur
06 Landschap
07 Bouwfysica en akoestiek
08 Constructie
09 Installaties
10 Geotechniek
11 Ontwerp integratie

Projectmanagement thema's

12 Geld
13 Organisatie/procesintegratie
14 Tijd
15 Informatie en communicatie
16 Kwaliteitszorg en risico's
17 Vergunningen

M-taak STB

Wat is een M-taak?

De STB kent zogenaamde M-taken oftewel multi-taken. Dit zijn taken die binnen de DNR door meerdere disciplines kunnen worden verricht. Het bijwonen van een vergadering is daar een voorbeeld van. In de online tool DNR-Q bestaat de mogelijkheid elke taak door meerdere disciplines of meerdere rollen binnen één discipline te laten uitvoeren. Daarbij wordt nog steeds onderscheid gemaakt tussen wie hoofdverantwoordelijke is en wie participant is. Het voordeel hiervan is dat de taakverdeling flexibeler is zonder het overzicht te verliezen.

Waarom kruisjeslijst

Voordelen STB Kruisjeslijst

Het voordeel van het werken met de Standaard Taak Beschrijving (STB) is dat voor zowel de opdrachtgever en opdrachtnemer(s) vooraf duidelijk is welke inspanningen en producten moeten worden geleverd. Met andere woorden, welke taken worden op welk moment door wie verricht en welke activiteiten en documenten horen daarbij? Daarnaast kan de opdrachtgever, wanneer de STB op de juiste wijze wordt gebruikt, er zeker van zijn dat de opdrachten aan de verschillende adviseurs goed op elkaar zijn afgestemd en er geen misverstanden kunnen ontstaan over wat er wel of niet in de opdracht zit.

Samengevat zijn de voordelen van de STB:

  • vooraf duidelijkheid over inspanningen en producten
  • overzicht van wie wanneer wat doet
  • taken tussen verschillende adviseurs goed afgestemd
  • standaard taken in een kruisjeslijst voorkomt fouten
  • geen misverstanden over wat wel of niet in de opdracht zit

DNR takenlijst in Excel

De standaardtaakbeschrijving is op de site van de BNA beschikbaar als Excel bestand, maar biedt geen functionaliteit ten aanzien van beheer, export, templates en layout. De DNR STB is van oorsprong een lijst van taken, die in veel organisaties als een Excel bestand wordt gebruikt. Bij elke update van de STB, zoals in 2009 en 2014, zal de takenlijst in Excel geüpdatet moeten worden. Een dergelijk Excel bestand kan vele regels en complexiteit bevatten, waardoor het bestand zwaar wordt, moeilijk te beheren is en de kans op fouten groter wordt. Een Standaard taak beschrijving (STB) in Excel is misschien wel de meest gebruikte vorm om de nieuwe regeling (DNR) taken vast te leggen.

 

Digitale STB: DNR-Q

Naast een takenlijst in Excel zijn er weinig digitale alternatieven beschikbaar. DNR-Q is de online tool waarmee STB kruisjeslijsten kunnen worden samengesteld, beheerd en uitgewisseld. Daarnaast biedt DNR-Q de mogelijkheid om uren en uurlonen aan de taken te koppelen om begrotingen en offertes op basis van de STB te maken.

 

Voordeel van het werken met DNR-Q

In tegenstelling tot een DNR Excelbestand voorziet de online tool DNR-Q wel in functionaliteit op het gebied van beheer, export, templates en layout. DNR-Q vereenvoudigt het samenstellen, beheren en uitwisselen van takenlijsten. DNR-Q kent een reeks exportmogelijkheden waarbij naast totale projectoverzichten ook overzichten per discipline kunnen worden gemaakt. Naast de reguliere kruisjeslijsten biedt de tool ook de mogelijkheid om uurlonen en uren aan taken te koppelen als hulpmiddel bij het maken van offertes of begrotingen.

Bekijk software oplossing DNR-Q

Dé tool om DNR-STB takenlijsten samen te stellen!